Wycieczki w okolicach Warszawy

WOKÓŁ WARSZAWY

Zwiedzanie okolic Warszawy

Podróżowanie w 2020 roku stanowiło nie lada wyzwanie lub było wręcz niemożliwe… Wiadomo jednak, że dla chętnego nie ma nic trudnego i że każdą trudność można obrócić w korzyść . Nam z pomocą przyszły nieodzowne karty TRInO, dzięki którym odwiedziliśmy wiele ciekawych miejsc okalających stolicę od północy, wschodu i południa. I tak połączyliśmy przyjemne z pożytecznym, bo spacerując dużo na świeżym powietrzu chłonęliśmy jednocześnie wiedzę i wiele nowych wrażeń. A dodatkowo mieliśmy poczucie małego sukcesu, że ruszyliśmy z domu i mimo wszechobecnej sytuacji bierzemy sprawy w swoje ręce, i nogi .

Dotarliśmy zatem do Twierdzy Modlin w Nowym Dworze Mazowieckim i Parku Dolina Wkry w Pomiechówku na północ od Warszawy, do położonego na północnym wschodzie Radzymina, jak też do Otwocka na południowym wschodzie z pobliskim Celestynowem, a także uroczego Konstancina na południe od stolicy. Zahaczyliśmy jeszcze o Lasy Chojnowskie – położone o zaledwie 10 km drogi od ostatniego miejsca.
Absolutnym strzałem w dziesiątkę okazała się wyprawa na północ, która umożliwia w trakcie jednego, intensywnego wprawdzie dnia, odwiedzenie dwóch niezwykle ciekawych i inspirujących miejsc – Twierdzy Modlin oraz pobliskiego Parku Doliny Wkry. Dzień mamy krótki, bo to już listopad, lecz słoneczny i z jesiennymi urokami w tle. Jednak nawet dłuższy nie pozwoliłby w pełni na odkrycie wszystkich tajemnic Twierdzy Modlin… czy na pełne skorzystanie z uroków tzw. Krainy 3 Rzek. Już wiemy, że powrót w ten region jest absolutnie obowiązkowy!

Twierdza Modlin

Szlak Bitwy Warszawskiej

Twierdza Trzech Kultur i Park Trzech Kultur

Twierdza Trzech Kultur i przylegający do niej Park Trzech Kultur – te nazwy nawiązują do trzech kultur (narodu francuskiego, rosyjskiego i polskiego), które miały największy wpływ na rozwój Twierdzy Modlin. I tak, spacerując po Parku Aleją Kultury Francuskiej mieliśmy możliwość poczytać tablice informujące o wpływie tej kultury na losy Twierdzy Modlin. A są to losy już ponad dwustuletnie, których bogatą historię i architekturę możemy wciąż podziwiać. Wystarczy wspomnieć, że przechodziła w ręce aż 4 różnych państw, była czterokrotnie broniona i to w jej pobliżu odbywały się walki polsko-bolszewickie (dla osób starających się o jubileuszową odznakę Bitwy Warszawskiej to punkt obowiązkowy do odwiedzenia). Twierdza ma strategiczne położenie u zbiegu trzech rzek: Wisły, Narwi i Wkry, co na zdjęciach z lotu ptaka robi niesamowite wrażenie!

Wstęp na teren zewnętrzny twierdzy jest możliwy każdego dnia, gdyż stanowi ona jednocześnie dzielnicę mieszkalną Nowego Dworu Mazowieckiego. By samodzielne przejście było efektywne i nie groziło zgubieniem się najlepiej skorzystać z mapek i folderów (do pobrania w Punkcie Informacji Turystycznej przy ul. Baśki Murmańskiej 164) lub spacerować z kartą TRInO .

Park Trzech Kultur

Twierdza Trzech Kultur

Warto wiedzieć, że Twierdza Modlin obejmuje dziś forty wewnętrznego i zewnętrznego pierścienia, które wznoszono od końca XIX wieku aż do I wojny światowej. Wewnętrzna część fortów składa się z umocnień ponumerowanych od I do VIII. Przez wiele lat były one rozbudowywane - tak, by spełniały wymogi ówczesnej techniki wojskowej. Z czasem do już wzniesionego pierścienia wewnętrznego, dobudowano pierścień zewnętrzny (ponumerowany od IX do XVIII) oraz dzieła pośrednie (od D-1 do D-10). Niestety, nie wszystkie obiekty zostały wzniesione na czas, gdyż ich budowę wstrzymał wybuch I wojny światowej. Ciekawostką jest to, że twierdza zaczęła być budowana w 1806 roku na polecenie samego… Napoleona Bonaparte, który zamierzał zabezpieczyć swoje wpływy na terenie ówczesnego Księstwa Warszawskiego i wschodniej części Europy.

Twierdza Modlin

Park Trzech Kultur - Twierdza Modlin

Poznanie wszystkich obiektów i terenów na co dzień niedostępnych możliwe jest tylko z przewodnikiem. Z pewnością skorzystamy z jego usług przy następnej wizycie, gdyż po obecnym spacerze nasz głód wiedzy dotyczący tego miejsca wzrósł ogromnie! Szczególne zainteresowanie dzieci zyskało zwiedzanie nocne z pochodniami .

Obiekty i miejsca, które nam udało się zobaczyć podczas samodzielnego spaceru to: Brama Kadetów, prochownia, koszary obronne, Brama gen. J.H. Dąbrowskiego (z filarami mostu, które robią niesamowite wrażenie!), schron przeciwlotniczy, Pomnik Obrońców Modlina, Brama księcia J. Poniatowskiego, Wieża Czerwona oraz działobitnia gen. Dehna, a w Parku Trzech Kultur Pomnik Obrońców Modlina.

Zwiedzanie bez przewodnika

Pod Pomnikiem Obrońców Modlina

Pomiechówek

Po tej solidnej dawce historii, jak również spacerowania (ok. 3 km) przenieśliśmy się do sąsiedniego Pomiechówka (7 min. drogi samochodem) pełni entuzjazmu w związku z czekającymi nas w Parku Doliny Wkry atrakcjami. Odwiedziliśmy bowiem to miejsce dokładnie rok temu, również w listopadzie, lecz na krótko, więc dzieci miały ogromny niedosyt. Późna jesień nie jest wbrew pozorom złą porą na tego typu aktywności, a zwłaszcza gdy trafi się tak łagodna jak tegoroczna i gdy weźmie się pod uwagę fakt, że parking jest już bezpłatny (w sezonie 15 zł) oraz nie działają przyległe obiekty, tzn. park linowy, ścianka wspinaczkowa, plac zabaw, zjazd tyrolką nad rzeką Wkrą... W sytuacji gdyby dzieci rozpoczęły zabawę od tych miejsc nie starczyłoby nam raczej dnia… A tak, zupełnie bezpłatnie (inicjatywa gminy Pomiechówek) skorzystały z takich atrakcji jak: spacer w koronach drzew, wieża widokowa, mini tyrolka, karuzela z bobrami, tunele… Przeszły się także ścieżką dydaktyczną, pomostem widokowym nad nowo powstałą odnogą Wkry czy łąką motyli z modelami w skali 50:1!

Pomiechówek

Pomiechówek - Dolina Wkry

Tropy zwierząt leśnych

Ogólnie tematem przewodnim spaceru przez park jest obserwacja zwierząt leśnych i ich życia oraz zwyczajów miesiąc po miesiącu. Co kilka metrów spotykamy drewnianą platformę z ogromną planszą zaczerpniętą ze znanej nam księgi „Rok w lesie” oraz plansze edukacyjne na inne tematy (np. które zwierzęta są płazami, a które gadami, jak wyglądają domki różnych zwierząt, jakie ślady zostawiają po sobie nasi leśni przyjaciele, itd.). Nie brakuje również tablic manipulacyjnych, quizów i zagadnień do przemyślenia. Wiele konstrukcji na trasie ścieżki zadziwia swoją naturalnością, kunsztem wykonania, np. drewniane ławki w kształcie łodzi czy leśne zwierzęta uplecione z wikliny. Poza tym, ścieżka to swoisty, naturalny plac zabaw – nie brakuje konstrukcji do rozhuśtania się, poturlania, pozjeżdżania, poskakania, a w sezonie działa też podobno wodny plac zabaw . A rzeczywistym hitem jest kładka zawieszona na wysokości 4,5 m! Oczywiście również tu nie brakuje dydaktycznych tablic ze szczegółowymi opisami. A w koronach drzew ukrywają się … Trzeba przyjechać i przekonać się na własne oczy .

Na kładce

Dolina Wkry

Nie sposób oddać słowem wszystkich wrażeń i informacji zaczerpniętych z tej stosunkowo krótkiej wizyty. Dostateczną zachętą odwiedzenia tego miejsca niech będzie fakt, że dzieci zaciekawione biegały od jednego punktu do następnego, czytały - słuchały - obserwowały i odjeżdżać nie chciały . Podczas spaceru towarzyszyła nam wciąż Wkra - mała rzeka o malowniczych brzegach, idealna na rodzinne spływy kajakowe, o czym nie wie większość mieszkańców pobliskiej stolicy. A nawet dla nas, Skierniewiczan, jest to podobna odległość jak nad Pilicę (poza lokalną Rawką to rzeka najczęściej wybierana przez nas na spływy kajakowe). Wkra w wielu miejscach jest jeszcze dzika, woda czysta, niezbyt głęboka, naokoło bujna przyroda – czego chcieć więcej, by powrócić tu . Promowaniem bogactwa tej rzeki zajmuje się Lokalna Organizacja Turystyczna 3 Rzek.

♦  ♦  ♦  ♦  ♦

♦  ♦  ♦  ♦  ♦

Miasto Cudu nad Wisłą - Radzymin

Radzymin, „Miasto Cudu nad Wisłą”, położone jest na północny-wschód od Warszawy i stanowi punkt obowiązkowy dla osób chcących uczcić tegoroczny jubileusz. Przejście trasy TRInO o tym samym tytule zalicza się na poczet odznaki PTTK „Bitwa Warszawska 1920-2020”. To tu 15-go sierpnia 1920 r. rozegrała się przełomowa batalia w wojnie polsko-bolszewickiej, która zapobiegła rozszerzeniu się komunizmu na Polskę, a może i na całą Europę. Dzień ten stał się dniem Żołnierza Polskiego, a święto do 1939 roku było hucznie obchodzone w mieście i całym kraju.

Radzymin

Spacer po Radzyminie

Spacer zaczynamy od końca trasy odwiedzając cmentarz żołnierzy WP poległych w bitwie pod Radzyminem w 1920 r. Tuż przy wejściu znajduje się mogiła żołnierzy Armii Krajowej, bratnia mogiła Strzelców Kaniowskich oraz wiele tablic pamiątkowcyh. Krążymy w zadumie kierując się na pobliski Plac Papieski z aleją 11 Dębów Katyńskich i ogromnym muralem upamiętniającym walki toczone w Bitwie Warszawskiej 1920 roku i ważnych bohaterów (m.in. gen. Lucjana Żeligowskiego). Przemieszczając się po mieście w poszukiwaniu kolejnych punktów zauważamy co i rusz betonowe krzyże Virtutu Militari. Wyznaczają one Drogę Golgoty Narodu Polskiego 1920 r. i poświęcone są zdarzeniom, osobom, oddziałom bitewnym, etc. – nie pozwalają zapomnieć…

Wycieczka do Radzymina

Kolegiata Przemienienia Pańskiego

Centralnym punktem tego starego miasta (pierwsze wzmianki o Radzyminie pochodzą z XIII wieku) jest XVIII wieczna Kolegiata Przemienienia Pańskiego fundacji księżnej Eleonory Czartoryskiej. Na dużym skwerze oddzielającym kościół od głównej ulicy (Konstytucji 3 maja) odnajdujemy pomnik poświęcony Tadeuszowi Kościuszce, Wincentemu Witosowi, ale też ciekawą rzeźbę gen. Hallera i głaz pamiątkowy odsłonięty w 150. rocznicę urodzin Cypriana Kamila Norwida. Skwer św. Floriana leżący po drugiej stronie ulicy zachwyca muralem, a z licznych tu tablic dowiadujemy się dużo o historii radzymińskiej OSP. Miasto to kryje jeszcze wiele miejsc pamięci z różnych okresów historii, np. wspomina pierwszy na ziemiach polskich Motocyklowy Wyścig Szosowy. Po tak intensywnym rajdzie polecamy odpoczynek w uroczym parku krajobrazowym księżnej Czartoryskiej .

Pomnik Tadeusza Kościuszki

Skwer św. Floriana

Wizyta w Radzyminie

Warto wiedzieć, że przez Radzymin przebiegają Szlaki Rowerowe Bitwy Warszawskiej 1920 roku. Noszą imiona bohaterów walk o Radzymin: mjr Stefana Waltera i kpt. Stefana Pogonowskiego. Wędrówki tymi szlakami wzbogacą wiedzę o okolicznych terenach i wydarzeniach sprzed 100 laty.

Otwock

Nieco bardziej na wschód od Warszawy polecamy odwiedzić Otwock i pospacerować trasą słynnych „świdermajerów” podziwiając jednocześnie inne perełki lokalnej architektury. Twórcą tej wyjątkowej, drewnianej architektury letniskowej był M. Adriolli mieszkający od końca XIX wieku w osadzie Brzegi nad Świdrem. Stąd styl tegoż budownictwa zwie się nadświdrzański, a obiekty „świdermajerami”. Sam Otwock rozwinął się z malutkiej osady w słynną miejscowość uzdrowiskową dzięki budowie Kolei Nadwiślańskiej (koniec XIX w.). Niezwykłe walory klimatyczne sosnowych lasów i dogodne połączenie ze stolicą sprawiły, iż wkrótce w Otwocku zaczęły powstawać liczne sanatoria, domy letniskowe, wille...

Otwock

Z dziećmi w Otwocku

Warto odnaleźć willę „Na Górce” (własność inżyniera E.Diehla – autora przewodnika „Wille w Otwocku i warunki pobytu tamże”, który jest do dzisiaj bezcennym źródłem informacji o początkach Otwocka), willę Górewicza (największy drewniany budynek w Europie), dawną willę „Róża” (aż do wojny funkcjonował tu prywatny dom modlitwy – Mała Synagoga). W najstarszej części Otwocka, zwanej Aleksandrówką, można odnaleźć parcelę willi „Reymontówka” (niestety widok utrudniony jest przez gęstą roślinność porastającą ogrodzenie) składającą się z trzech drewnianych, parterowych, letniskowych „świdermajerów” z końca XIX wieku.

Na szczególną uwagę zasługuje Sanatorium doktora Przygody (założył je jako „zakład leczniczy dietetyczno-hygieniczny dla Izraelitów”) oraz Sanatorium F. Wiśniewskiego, gdzie od końca 1911 do 1920 roku mieszkała Irena Sendlerowa – Sprawiedliwa Wśród Narodów Świata.

Zwiedzanie Otwocka

Wizyta w Otwocku

Otwock ma też swój szczególny klimat miasteczka gdzie zatrzymał się czas, a przynajmniej takie odnieśliśmy wrażenie siedząc na schodkach budynku vis a vis starego, drewnianego pensjonatu dr Martyszewskiego (dziś mieści restaurację „Soplicówka”) niespiesznie konsumując lody w to leniwe od gorąca niedzielne popołudnie nie niepokojeni właściwie przez samochody czy inne oznaki cywilizacji… Warto pobłądzić gdzieś w bocznych uliczkach i gęsto porośniętych drzewami podwórkach starych parceli (zazwyczaj nieogrodzonych).

Otwock - rodzinny weekend

Wyprawa do Otwocka z atrakcjami

Centrum Edukacji Leśnej w Celestynowie

Nieopodal Otwocka znajduje się Celestynów z Centrum Edukacji Leśnej, gdzie skorzystaliśmy z oferty leśnych ferii (w lutym 2020 r.). CEL to jeden z największych w Polsce leśnych ośrodków edukacyjnych. W skład kompleksu wchodzi główny budynek Centrum z ekspozycją i salą konferencyjną, pole namiotowe, stołówka i dużych rozmiarów wiata. Teren ten poznajemy dokładnie dzięki karcie TRInO „W CEL-u”, a pobliskie Bagno Całowanie mamy już „zaliczone” w zeszłym roku. Zajęcia edukacyjne na czas ferii były bardzo ciekawe i poruszały takie tematy jak zimowe zwyczaje zwierząt, obrączkowanie ptaków, niezwykłe życie roślin, jak też lasu jako całości. Oferta dydaktyczna Cenrum jest ogólnie bogata, więc warto mieć oko na bieżące propozycje.

Celestynów

Centrum Edukacji Leśnej

Wizyta w CEL w Celestynowie

Zimne Doły 

W prostej linii od Otwocka na zachód (ok. 10 km) leży inne słynne letnisko mieszkańców stolicy: Konstancin-Jeziorna. Jedyną przeszkodą w szybkim przedostaniu się z jednego miejsca w drugie jest przedzielająca je królowa polskich rzek: Wisła. W sezonie letnim można zaoszczędzić sobie drogi i skorzystać z przeprawy promowej Karczew-Konstancin, czego niestety nie doświadczamy z powodu zbyt niskiego poziomu wody. Pozostaje klasyczna przeprawa przez most w Górze Kalwarii i „zajechanie” Konstancina od południa. Po drodze mija się Lasy Chojnowskie, które postanawiamy nieco poznać spacerując z kartą TRInO „Wokół Zimnych Dołów” oraz kartą questową „Skarby Zimnych Dołów”. Ta intrygująca nazwa odnosi się do obiektu rekreacyjno-wypoczynkowego w Chojnowskim Parku Krajobrazowym (bardzo popularnego wśród mieszkańców stolicy) otoczonego Lasami Chojnowskimi (jednym z najładniejszych i najbardziej zwartych kompleksów leśnych na Równinie Warszawskiej). Warto powędrować do Rezerwatu „Uroczysko Stephana” z 200-letnim drzewostanem oraz miejscem pamięci z obeliskiem Szarych Szeregów i okopami z I wojny światowej w pobliżu dawnego Traktu Wareckiego, już na terenie Zalesia Górnego.

Zimne Doły to rozległa polana z wiatami oraz licznymi tablicami edukacyjnymi, placem zabaw oraz wieżą widokową na rozległe Stawy Żabieniec (próbujemy wypatrzeć tu trzciniaka, łyskę i innych gości). To również miejsce pamięci partyzantów II wojny światowej szukających schronienia w lasach „Chojnowksiej Rzeczpospolitej” oraz leśników mazowieckich. Dla tych ostatnich ustawiono szpaler z kamieni i na każdym podano nazwy nadleśnictw z Mazowsza, w których polegli leśnicy, a na jednym upamiętniono jeszcze tych poległych w Katyniu. Zauważamy także pomnik na wzniesieniu, do którego zresztą prowadzi nas hasło rozwiązanej właśnie karty questowej. Pod pobliskim kamieniem odnajdujemy „skarb” czyli pieczęć questową oraz notes gdzie wpisujemy się „na pamiątkę”. Sam pomnik opatrzony jest napisem: „Las był ich życiem, miejscem ofiary krwi, w ciszy leśnej spoczywają… W hołdzie leśnikom mazowieckim poległym w walkach o niepodległość Polski Ci, którzy pamiętają A.D.2000”…

Zimne Doły

Stawy Żabieniec

Ptasi budzik

Konstancin-Jeziorna - Park Zdrojowy i inne atrakcje

Wracamy do rzeczywistego celu naszej podróży i kierujemy się do Konstancina-Jeziornej, a dokładnie jej Parku Zdrojowego. Realizujemy tu dwie karty TRInO równocześnie: „Szlakiem historii uzdrowiska” oraz „Aleją Miłośników Konstancina po Parku Zdrojowym”. Przedłużeniem wspomnianej Alei jest Trakt Spacerowy im. Henryka Sienkiewicza gdzie rozpoczynamy nasz spacer. Po drodze podziwiamy liczne i w większości pięknie zachowane wille: „Maryla”, „Izyhali”, „Taira”, „Maja”, „Natemi”, „Szwajcarka” (najstarsza willa Konstancina). Odpoczywamy przy zabytkowej maszynie parowej zliczając kolumny pięknego Casino Palace Konstancin. Następnie zauważamy pomnik Jana Pawła II, zegar słoneczny, skwerek z ławeczką Stefana Żeromskiego i cytatami z jego książek, a także liczne kawiarnie i lodziarnie, obok których nie można przejść obojętnie . Aż udaje nam się dotrzeć do celu, czyli Tężni Solankowej. To duża, drewniana, otwarta konstrukcja z przestronnym inhalatorium. Wstęp trzeba opłacić w pobliskiej kasie, lecz obchodząc obiekt dookoła wdychamy co nieco z unoszącej się z wewnątrz pary .

Park Zdrojowy w Konstancinie - tablica z cytatami Żeromskiego 

Konstancin z dziećmi

W oddali zauważamy jeszcze piękną willę „Hugonówka” z 1903 r., która mieści obecnie Konstanciński Dom Kultury. Przed budynkiem jest miejsce odpoczynku otoczone pergolą, a wokół naprawdę pięknie: soczysta zieleń, pobliska rzeczka z mostkiem, zadbany skwer, aleja, eleganckie kawiarnie, niespieszni spacerowicze i ten wyjątkowy obiekt (jedyny taki na Mazowszu) tężni solankowej – można by tu spędzić cały dzień! Wracając Aleją Miłośników Konstancina zaglądamy jeszcze w boczne uliczki, by podziwiać liczne wille: „Poranek”, „Konstancja”, „Ustronie”, „Pallais Athene”, „Julja”… Dowiadujemy się, że przez Konstancin biegnie wiele szlaków pieszych, rowerowych, ale i ścieżek spacerowych m.in. „Szlakiem spacerów Stefana Żeromskiego” czy „Śladami sławnych rodów”. Z pewnością chcielibyśmy kiedyś poznać któryś z nich. Z licznych tablic informacyjnych dowiadujemy się jeszcze, że Konstancin był jedynym w Polsce miastem w lesie bez ulic, ale z samymi alejami (dziś już niestety zastępowane ulicami). W dwudziestoleciu międzywojennym reklamowany był jako miejsce elit kultury i sztuki, z kanalizacją, bieżącą wodą i elektrycznością. Rozkwitł dzięki budowie Kolejki Wilanowskiej. Na przełomie XIX i XX wieku powstało tu wiele okazałych rezydencji we wszystkich modnych ówcześnie stylach. Zachwycają do dziś!

Odwiedzamy liczne wille w Konstancinie

Spacer po Konstancinie

Konstancin-Jeziorna

Autorka tekstu i zdjęć: Danuta Gawałkiewicz

Przeczytałeś artykuł w portalu Dzieciochatki.pl - Miejsca Przyjazne Dzieciom

POLECANE NOCLEGI PRZYJAZNE DZIECIOM: >>KLIKNIJ TU<<

WSZYSTKIE PRAWA ZASTRZEŻONE

Portal DziecioChatki.pl