Wejście z dziećmi na Łysicę
Tak to jest umawiać się ze znajomymi. Jedni myślą o Łysicy a drugim wydaje się, że Łysa Góra to synonim oznaczający ten sam szczyt. Przestrzegam: nie dajcie się zmylić! Bo w związku z tym – my wylądowaliśmy na najwyższym szczycie Łysogór czyli Łysicy właśnie (jak to było zaplanowane) a pozostała część grupy - wspięła się na Święty Krzyż (faktycznie, niegdyś noszący miano Łysej Góry lub Łysica, odpuszczamy im zatem – no, przyznam, mogło się pomylić). I my, i oni pięliśmy się podobnie – niecałą godzinę, pod górę...
Święta Katarzyna, klasztor
Ale po kolei. Kościół i Klasztor Bernardynek w Świętej Katarzynie to punkt, od którego należy zacząć wędrówkę. Tam też, na pobliskim parkingu, można zostawić auto. Już nie będę dłużej wypominać, ale wspomnę, że tam też umówiliśmy się ze znajomymi... A może to nie chodziło wcale o łysinę? Może to Katarzyna pomyliła im się z Krzyżem? Święta ze Świętym? Nie brnąc jednak dalej w rozważania...
Póki co dzieci nie dostrzegły skamieniałości ani kolorowych kamyków na straganach, uff!
Za to lody – jak najbardziej wpadły im w oko. Obietnica musi zatem zapaść: po zejściu z Łysicy podwójna porcja! Okazuje się, że to nie wystarcza: jednak trzeba i teraz chociaż trochę opróżnić kiesę – dzieci nie odpuszczają... Wyposażeni w obwarzanki na sznureczku (świętokrzyskie, rzecz jasna) ruszamy! Dla finansowej równowagi - przy kupnie biletu do Parku Narodowego spotyka nas niespodzianka - dowiadujemy się, że Karta Dużej Rodziny upoważnia nas do bezpłatnego dreptania. No to drepczemy! A do tego pogoda cudowna!
Trasa Św. Katarzyna - Łysica - Miejsce Pamięci Narodowej
Najpierw, zachowując powagę, odwiedzamy Miejsce Pamięci Narodowej – wspomnienie mordu ludności cywilnej i żołnierzy w 1943 r. Jest też pomnik Stefana Żeromskiego. Dalej – kapliczka św. Franciszka.Tak, tak, łyk wody ze źródełka to dobry ruch, bo oto zaczyna się wspinaczka. Nie taka straszna, ale dla małych nóg 612 m n.p.m. to też nie przelewki.
Trasa Św. Katarzyna - Łysica - źródełko
Jesteśmy! Jedni odpoczywają na ławeczce, inni wolą przysiąść na kamieniach pod krzyżem. Najwyższy (i zarazem najniższy szczyt należący do Korony Gór Polskich) zdobyty! Dziwi nas, że Łysica wcale nie okazała się taka łysa... Drzew tu dostatek! A nieopodal rozłożyła się nawet Puszcza Jodłowa.
Schodzimy niemalże w przysłowiowych podskokach (uważając na kamienie) – obietnica lodów dodaje skrzydeł. Przypominając sobie stare harcerskie przeboje (nie tylko Bieszczady, ale i Góry Świętokrzyskie były od lat ulubionym miejscem obozowania harcerskiej braci) – czujemy się jak z głowami w chmurach! Słowa kultowej rajdowej śpiewki:
Szybki kontakt telefoniczny z tymi, co na Św Krzyżu. Leje u Was? Przezorni! Już schronili się przed deszczem i przeczekują go nad szklaneczką soku. A my – co prawda mniej przezornie, ale wskakujemy jeszcze na lody. Jak obietnica to obietnica! I wcale nam nie jest ponuro.
Choć zmęczeni trochę jesteśmy. Tylko trochę, bo zaraz zapada decyzja (widać lody sprzyjają motywacji do wędrówek) o kolejnej wspinaczce. Pogodziwszy się, że nie spotkamy się z tymi, co już ze Św. Krzyża zeszli – postanawiamy sami zdobyć to wyjątkowe pod kilkoma względami wzniesienie. Odpuszczamy sobie Świętokatarzyńskie Muzeum Minerałów i Skamieniałości – przecież jeszcze tu wrócimy!
A wracając do Świętego Krzyża... Czyżby zazdrość nami kieruje, że znajomi byli w klasztorze i oglądali gołoborza to i my chcemy?! Co by nie kierowało, dość, że pomysł zdobycia wzgórza świetny. Aby zdążyć przed zmrokiem (i nawrotem czarnych chmur) – wykorzystujemy sposób na szybsze dostanie się na górę. Zresztą, po zdobyciu najwyższego szczytu – Łysicy , zupełnie naturalnie się rozgrzeszamy z tego pójścia na łatwiznę. Podjeżdżamy autem do miejscowości o nazwie Huta Szklana. Wiemy, że jest tu Osada Średniowieczna – wstąpić zdecydowanie warto. Na szczęście nie tak dawno byliśmy, zatem od razu wsiadamy do meleksa, płacimy „piątaka” (są jeszcze „ciuchcie” za czwóreczkę), który wiezie nas na górę (z Huty Szklanej na Św. Krzyż prowadzi asfaltowa droga).
Gdybyśmy wyruszyli z naszymi znajomymi – wchodzilibyśmy z Nowej Słupi, kłaniając się po drodze wykutemu z kamienia pielgrzymowi Świętokrzyskiemu – Emerykowi. Jeszcze mu się pokłonimy, zanim wejdzie na szczyt (wg legend – wtedy nastąpi koniec świata). A tak – chwila moment i już jesteśmy na górze, minąwszy stację przekaźnikową wysiadamy obok klasztoru.
Święty Krzyż
A na Świętym Krzyżu – wszystko świętokrzyskie! Najbardziej smakują nam Świętokrzyskie ciasteczka zakupione w sklepiku w klasztorze i bezalkoholowy, oczywiście, grzaniec świętokrzyski – dla dzieci. Pyszny ciepły sok jabłkowy z dużą ilością korzennych dodatków... Wypity w XV – wiecznym wirydarzu. Błogość!
Klasztor na Św. Krzyżu, wirydarz
Może jednak nie od jedzenia powinniśmy rozpocząć wizytę na wzgórzu? Bogactwo historii ukryte w murach Klasztoru Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej – kościół, krużganek, furta klasztorna... Relikwie Drzewa Krzyża Świętego w kaplicy Olesnickich, krypty w podziemiach kościoła (w nich między innymi zmumifikowane szczątki księcia Jeremiego Wiśniowieckiego, chociaż … kto wie czy właśnie jego, nowsze badania wprowadzają wątpliwości).
Św. Krzyż
Jest coś urzekającego w tym miejscu. Po duchowej strawie, omijając, niestety, Muzeum Przyrodnicze Świętokrzyskiego Parku Narodowego, skierowaliśmy się w stronę auta. Nie od razu jednak na dół (tym razem postanowiliśmy piechotą – odcinek ok. 2 km pójdzie nam szybko) – po drodze jest jeszcze miejsce szczególne – gołe od boru. Wszystkie podręczniki szkolne i przewodniki turystyczne donoszą, że trzeba tu zajrzeć.
Unikatowe gołoborze, jedno z największych miejsc bez lasu na stoku wzniesienia, zbudowane z piaskowca kwarcytowego ponad 500 lat temu oglądamy ze specjalnych platform. Przygotowanie do lekcji przyrody i geografii jak znalazł!
Gołoborze, Św. Krzyż
I przygotowanie do jesiennego sezonu turystycznego – też wystarczające! A w przyszłym roku – może ze Świętej Katarzyny na Święty Krzyż górami? Kilka godzin czasu, dobitne i konkretne ustalenia ze znajomymi i w drogę! To jeszcze na koniec przypomnimy – Łysica to zupełnie inny szczyt niż Łysiec czy Łysa Góra! Na Łysicę – najszybciej pieszo ze Świętej Katarzyny. Na Łysiec (od wielu lat Święty Krzyż) – albo, odwiedzając Emeryka, również o własnych siłach można z Nowej Słupi, albo (posiłkując się pojazdami lub wspinając asfaltową drogą) – z Huty Szklanej.
Anna Kossowska - Lubowicka
